کودکان خیابانی را دریابیم
تاریخ انتشار: ۹ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۰۲۵۵۹
ایسنا/فارس عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی استان فارس در قالب یادداشتی به برخی دلایل و عوامل بروز پدیده "کودک خیابانی" پرداخته و بعضی اثرات این معضل اجتماعی و مخاطرات عادی انگاری آن را ذکر کرده است.
صدیقه البرزی، دانش آموخته علوم اجتماعی و جامعه شناسی و عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی استان فارس، در این یادداشت آورده است؛
"امروزه کودکان خیابانی در اغلب کلان شهرهای دنیا به چشم می‌خورند اما در کشورهای در حال توسعه، با تمامی پیامدهای اجتناب ناپذیرش، از شمار بیشتری برخوردارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با همه‌گیری کرونا که بدون شک، ضربه‌ای سخت بر پیکره اقتصاد جهانی زده و اقتصاد خانواده‌های کم‌برخوردار را تحت‌تأثیر قرار داده، کودکانی برای تأمین معاش روزانه، روانه محل کار شده و صاحبنظران از افزایش ساعت کاری این کودکان در دوران کرونا می‌گویند.
اغلب صاحبنظران در حوزه مسائل اجتماعی، پدیده کودکان خیابانی را یک مشکل اجتماعی رو به رشد تلقی میکنند که از حمایت و امنیت اجتماعی کافی در خیابانها بی بهره و در چرخ‌های از مشکلات متعدد فردی، خانوادگی و اجتماعی گرفتارند. در ایران نیز این پدیده با گسترش روزافزونش خصوصاً در شهرهای بزرگ به یک معضل اجتماعی بدل شده که از شرایط نامناسب اقتصادی و اجتماعی برآمده، اغلب آنها والدین معتاد و بیکار داشته و ضمن اینکه خود متحمل انواع فشارها و آسیب‌ها هستند پیامدهای منفی بی‌شماری برای جامعه به همراه دارند.
نرخ بالای مصرف مواد مخدر که گاهی تا تزریق هم پیش میرود، سوءاستفاده فیزیکی، جنسی، عاطفی، روانی و طرد اجتماعی در این قشر از کودکان به میزان بالایی وجود دارد. خشونت و تحقیری که در خیابانها تجربه میکنند تا آخر عمر، تبعات جبران ناپذیری در روح و جسم آنها خواهد داشت که نه تنها سلامت فرد بلکه سلامت جامعه را نیز به خطر خواهد انداخت. بیمارهای پوستی، عفونتهای متعدد و درگیر شدن در رفتارهای پرخطر جنسی که گاهی حتی ممکن است در دختران به بارداری‌های ناخواسته منجر گردد و به دنبال آن سقط جنین رخ دهد همگی از پیامدهای خیابانی شدن این کودکان است.
کودکانی که در این سنین باید در محیط امن و ایمن خانواده نفش کشیده، در مدرسه پر و بال گرفته و از جامعه، حمایت کامل دریافت کنند. این در حالیست که بیشتر وقتشان را در خیابان می‌گذرانند، از حقوق اولیه مانند تغذیه مناسب، بهداشت، تحصیلات و امنیت محرومند و به دلیل حضور طولانی در خیایان‌ها و اماکن عمومی با مخاطرات متعددی دست و پنجه نرم میکنند. برخی از آنها در حالی که به هر دلیل از خانواده خود دور افتاده‌اند، زندگی تیمی را تجربه کرده که به نوبه خود بسترساز مخاطرات ناگواری است.
از جمله پیامدهایی که این کودکان برای جامعه به دنبال دارند پرخاشگری و خشونت فرو خورده‌ایست که می‌تواند منجر به بروز دعوا و اعمال خشونت، تخریب اموال عمومی، سرقت، خرید و فروش مواد مخدر و سایر جرائم، حتی قتل شود. زیرا در این سنین که مهمترین زمان برای شکل‌گیری شخصیت افراد به شمار می‌آید، مراحل رشد روانی- اجتماعی اتفاق می‌افتد. در همین سنین است که کودک باید مهارت‌های اجتماعی را در خانواده و مدرسه به خوبی فرا گرفته به گونه‌ای که احساس کارآمدی کند و خود را فردی مفید در اجتماع و خانواده بداند. در غیر این صورت احساس حقارت تقویت می‌شود. همچنین اگر در این سن، جامعه و خانواده فرصتی برای هویت‌یابی صحیح کودکان فراهم نکنند، امکان این وجود دارد که کودک هویت خود را در هویت‌های آسیب‌ساز مانند هویت‌های خشونت‌آمیز و… پیدا کند.
با همه این اوصاف و بر خلاف تلاش‌ها و اقداماتی که از سوی برخی نهادها با هدف حل مسئله انجام شده اما از شمار این کودکان کاسته نشده و این پدیده همچنان به قوت خود باقیست و با شتاب بسیار، پیش میرود. در اینجا نکته شایان توجه این است که با توجه به سابقه طولانی این پدیده و از آنجا که این کودکان از صبح تا پاسی از شب در خیابانها حضور مداوم دارند آنگونه که گویی به تصویر ذهنی و عینی ما از خیابان، ضمیمه شدهاند، احتمال عادی انگاری مسئله را هم برای شهروندان و هم برای سیاستگذاران، افزون کرده و می‌تواند آنها را به حاشیه برده و فراموش شوند.
از همین رو مقوله کودکان کار، چالش‌های مرتبط با آن، آیین نامه‌ها و شرح وظایف دستگاه‌های مرتبط، رویکردهای متعدد و تمامی مداخلاتی که تاکنون در این زمینه به اجرا در آمده به بازنگری بسیار جدی و بیش از پیش از سوی مسئولین امر، نیازمند است تا کیفیت زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی و روانی آنها را ارتقاء داده و ضمن ممانعت از شدت گرفتن آن و افزایش شمار این قربانیان معصوم، از پیامدهای مخربی که هم فرد و هم جامعه را مبتلا خواهد کرد، کاست.
در پایان اینکه کودکان خیابانی را دریابیم...
کودکی که با همه ما فرق می‌کند، برخلاف سایر شهروندان، چراغ قرمز را دوست دارد، بی‌صبرانه مشتاق آن میماند و ناگزیر با سوز شبهای زمستان و عطش ظهر تابستان، رفاقت می‌کند تا شاید بتواند با پاک کردن شیشه خودرویی غباری از دیده‌ها بزداید، شاخه گلی بفروشد و قهری را به آشتی یا غمی را به شادی تبدیل و اسپندی دود کند تا دور شود بدی‌ها و زشتی‌ها... اما خود، قربانی اصلی همین شهر و خیابان و بی‌مهری زمانه است.
چشمان این کودکان، حکایت از راز تلخی دارد که نشان از زیستن در جهانی سرشار از نابرابریست. کودکانی که شاید هنوز در سرشان رؤیای شیرین کودکی میپرورانند بیخبر از اینکه این رؤیای شیرین، روزی یا شبی در کوچه یا خیابانی به بنبست همیشگی خواهد رسید.
این کودکان را دریابیم..."
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی اجتماعی دوران کرونا کودک خیابانی همه گیری کرونا جام جهانی ۲۰۲۲ قطر قیمت طلا تعطیلی مدارس تيم ملی فوتبال ايران کودکان خیابانی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۰۲۵۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جامعه‌شناسی محیطزیست
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، ظهور آکادمیک جامعه‌شناسی محیطزیست به اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی برمی‌گردد. با ظهور حرکت‌های محیط زیستی بزرگ مانند جنبش حقوق محیط زیست و روز جهانی محیطزیست، اهمیت محیطزیست به عنوان یک موضوع اجتماعی و سیاسی اهمیت روزافزون پیدا کرد.
علی‌یار احمدی (دانشیار جامعه‌شناسی و برنامه‌ریزی اجتماعی) در مقاله‌ای با عنوان «مروری بر تحول و ویژگی‌های جامعه‌شناسی محیطزیست و مطالعات زیست محیطی در ایران» به این موضوع اشاره می‌کند که جامعه‌شناسان برای حل مسائل محیطزیستی نیاز به درک عوامل اجتماعی و فرهنگی دارند و بنابراین شروع به بررسی تعاملات اجتماعی و محیطزیستی در جوامع انسانی کردند.
* جامعه‌شناسی محیطزیست
این پژوهشگر می‌نویسد به طور خلاصه جامعه‌شناسی محیطزیست یکی از زیر مجموعه‌های جامعه‌شناسی است که به بررسی رابطه بین جوامع انسانی و محیط زیست می‌پردازد. این رشته سعی دارد تا به شناخت فرآیندها، الگو‌ها و تداوم تعاملات اجتماعی در قبال محیطزیست بپردازد و نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی در تشکیل و تحول مشکلات محیط زیستی را بررسی کند.
جامعه‌شناسی محیطزیست به شناخت فرآیندها، الگو‌ها و تداوم تعاملات اجتماعی در قبال محیطزیست بپردازداین پژوهش بیان می‌کند که تغییرات سریع در حوزه‌های مختلف جمعیتی و اجتماعی یکی از زمینه‌های شکل‌گیری این حوزه از جامعه‌شناسی بوده است. رشد سریع جمعیت، به ویژه از زمان انقلاب صنعتی، منجر به چالش‌های اجتماعی، فعالیت‌های اقتصادی و زیست‌محیطی بزرگی شده است مانند شیوه‌های تولید صنعتی بی‌احتیاط از یک سو، مسئول گرمایش جهانی و تخریب منابع طبیعی بوده‌اند و از سوی دیگر نابرابری اقتصادی را در بخش‌های مختلف جامعه ایجاد کرده‌اند.
* اثرات بی‌توجهی به محیط زیست
به زعم احمدی بی‌توجهی مصرف‌کنندگان نسبت به اثرات زیست‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی مصرف‌گرایی رو به رشد، مشکلات را بزرگتر کرده است
و کمبود منابع طبیعی به زودی تأثیر قابل توجهی بر ظرفیت تولید ما خواهد داشت و پایداری اقتصادی نسل‌های آینده را به خطر می‌اندازد؛ بنابراین، یک تغییر عمده در شیوه‌های مصرف و تولید فعلی و به‌طور کلی در نوع تعامل انسان با محیطزیست لازم است.
علاوه بر این از اواسط دهۀ ۱۹۸۰، دانشمندان و رسانه‌ها تلاش کرده‌اند تا خطرات ناشی از تغییرات آب و هوایی بشر ساخت را به مردم منتقل کنند. نحوه انتقال موضوعات محیط زیستی و مسأله‌سازی آن نیز ضرورت توجه به جامعه‌شناسی محیط زیست را افزون کرده است.
واقعگرایان ترجیح می‌دهند حقیقت مادی مشکلات زیست محیطی را برجسته کنند و ساخت‌گرایان بر خلق معانی تأکید دارند* زیست‌محیط نوظهور
این پژوهشگر توضیح می‌دهد در طول دهه‌های اول ظهور و رشد جامعه‌شناسی زیست محیطی محققان که بیشتر آنها در ایالات متحده و اروپای غربی بودند عمدتاً بر روی همان موضوعاتی تمرکز کردند که جنبش زیست‌محیطی نوظهور برجسته کرده بود، از جمله آلودگی هوا و آب، تخلیه زباله‌های جامد و خطرناک زباله، پوسیدگی شهری، حفظ مناطق وحشی و حیات وحش، و وابستگی به سوخت‌های فسیلی.
در این سال‌های اولیه این رشته فرعی، برخی از جامعه‌شناسان محیط زیست بین واقعگرایان که ترجیح می‌دهند حقیقت مادی مشکلات زیست محیطی را برجسته کنند و ساخت‌گرایان که بر خلق معانی تأکید داشتند، تمایز قائل شدند.
حرف آخر اینکه ساخت‌گرایی اجتماعی بر فرآیندی که از طریق آن مفاهیم و باور‌ها در مورد جهان شکل می‌گیرند و از طریق آن معانی به چیز‌ها و رویداد‌ها متصل می‌شود همیشه بخش بزرگی از جامعه‌شناسی بوده است و تعدادی از جامعه‌شناسان محیطزیست از این چارچوب برای درک مسائل محیطی استفاده کرده‌اند. واقعگرایان نگران بودند که تمرکز بر معنا، توجه را از آن چه به عنوان تخریب واقعی و نگران کننده محیطی می‌دیدند، منحرف کند.
انتهای پیام/
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد